Ήθη - Έθιμα - Πανηγύρια

Δωδεκαήμερο

Δωδεκαήμερο είναι οι μέρες από τα Χριστούγεννα έως και τα Φώτα. Παλαιότερα οι προετοιμασίες για τις μέρες αυτές ξεκινούσαν την προπαραμονή των Χριστουγέννων με τη σφαγή του χοίρου. Ήταν σπάνιο ένα νοικοκυριό να μην έχει θρέψει ένα χοίρο, για να τον σφάξει τις μέρες αυτές. Την προπαραμονή, λοιπόν, των Χριστουγέννων όλο το χωριό ηχούσε από τις «τσιριές» (φωνές) των χοίρων που τους κεντούσαν (έσφαζαν). Με το κρέας του έφτιαχναν τα λουκάνικα, τα οποία κρεμούσαν στο τζάκι, για να στεγνώσουν, παστό αλλά και καβουρμά. Παραδοσιακό φαγητό, επομένως, τόσο των Χριστουγέννων όσο και της Πρωτοχρονιάς αποτελούσε το χοιρινό είτε σελινάτο είτε τηγανητό. Ακόμα και σήμερα το χοιρινό παραμένει το παραδοσιακό φαγητό για πολλά νοικοκυριά.

Έθιμα γέννησης

Σκοπός του γάμου, όχι μόνο στην Αγιάσο αλλά και σ’ όλη την Ελλάδα, αποτελούσε και αποτελεί ακόμα η γέννηση των παιδιών. Παλαιότερα, όταν η επιστήμη δεν είχε προχωρήσει τόσο, ώστε να μπορεί να δίνει απαντήσεις, οι άνθρωποι προσπαθούσαν να βρουν τις απαντήσεις μόνοι τους.

Τα έθιμα του γάμου

Παλαιότερα, αλλά και σήμερα ακόμα, ήταν και είναι γενική πεποίθηση πως προορισμός του κάθε ανθρώπου  είναι ο γάμος και η δημιουργία οικογένειας. Σε κάθε ελληνικό τόπο, λοιπόν, ο γάμος κατέχει εξέχουσα θέση και τα έθιμα που σχετίζονται με το γεγονός αυτό είναι ποικίλα. Λέξεις όπως προξενιό, προικοσύμφωνο, αρραβώνας, νυφοστόλι, γλέντι, παρθενιά, είναι γνωστές σε όλους. Όλα αυτά έχουν πολλές ομοιότητες, αλλά κρύβουν και διαφορές οι οποίες συνθέτουν την ιδιαιτερότητα του κάθε τόπου.

Τα έθιμα του θανάτου

Ο νεκρός έπρεπε να είναι ντυμένος με ρούχα άπιαστα, δηλαδή καινούρια, να μην έχουν ξαναφορεθεί. Παλαιότερα το νεκρό άντρα τον έντυναν με τη βράκα, ενώ την γυναίκα με τα βρακιά. Αν πέθαινε ανύπαντρη κοπέλα, της φορούσαν πέπλο. Το νεκρό τον τύλιγαν με ένα σεντόνι και τον τοποθετούσαν στο πάτωμα, στο κέντρο του δωματίου με τα πόδια προς τον Προφήτη Ηλία.

Τα γλυτώματα

Η Αγιάσος, τόπος ορεινός, καθώς είναι φωλιασμένη στις παρειές του όρους Όλυμπος, εξαρτάται άμεσα από τη γη. Μια από τις βασικές πηγές εισοδήματος των κατοίκων ήταν και είναι η ελαιοκαλλιέργεια. Βασική απασχόληση των κατοίκων από το φθινόπωρο έως το τέλος της άνοιξης είναι το λιομάζωμα.

Το πανηγύρι της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού

Με το μεγάλο πανηγύρι του Σταυρού, που κάθε χρόνο συγκεντρώνει χιλιάδες πιστούς απ’ όλη τη Λέσβο, κλείνει ο εορταστικός κύκλος του καλοκαιριού στην Αγιάσο και μπαίνει το φθινόπωρο. Παραθέτουμε λίγα λόγια για την ιστορία του πανηγυριού, που καθιστά το κεφαλοχώρι της Μεγαλόχαρης παλλεσβιακό κέντρο θρησκευτικού ενδιαφέροντος.

Pages