Το Εκκλησιαστικό και το Λαογραφικό Μουσείο του Ιερού Προσκυνήματος Παναγίας

Το Εκκλησιαστικό Μουσείο του Ιερού Προασκυνήματος Παναγίας Αγιάσου λειτουργεί σε αίθουσα του ορόφου κτιρίου του περιβόλου του Ναού από το 1972 και το Λαογραφικό του Μουσείο σε ισόγεια αίθουσα του ίδιου κτιρίου από το 1982.

Το Εκκλησιαστικό Μουσείο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον μια που εκεί εκτίθενται ο Σταυρός με το Τίμιο Ξύλο πού έφερε ο Αγάθων από τα Ιεροσόλυμα, δύο μεμβράνινα φύλλα Ευαγγελίου του Ε' αιώνα, ιερά Ευαγγέλια, δύο λειψανοθήκες, χρυσοκέντητα άμφια (επιμάνικα) και κυρίως ένα επιτραχήλιο του 16ου αιώνα με 55 χρυσοκέντητες εικόνες, παλαιές κανδήλες του 18ου αιώνα, ο κεντητός επιτάφιος της Παναγιάς, δισκοπότηρα, ποιμαντικές ράβδοι, κεντητά καλύμματα, ένα παλιό προσκυνητάρι, ένα παλιό βενετσιάνικο έπιπλο και άλλα ιερά κειμήλια μεγάλης αξίας.

Στο Λαογραφικό Μουσείο υπάρχει μια εξομοίωση δωματίου παραδοσιακού αγιασώτικου σπιτιού. Περιέχει, επίσης, πολύτιμα έργα λαϊκής τέχνης (κεντήματα, υφαντά, ενδυμασίες, παλιά χάλκινα οικιακά σκεύη κλπ), παλιά τιμαλφή από δωρεές πιστών (δακτυλίδια, βραχιόλια, σκουλαρίκια, κουλαγίνες, καρφίτσες, πόρπες κλπ.), παλιά νομίσματα κ.ά..