Το ερασιτεχνικό θέατρο

Το ερασιτεχνικό θέατρο

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, οι ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις στην Αγιάσο άρχισαν από τον προπερασμένο αιώνα. Η πρώτη παράσταση με το έργο του Δημητρίου Βυζαντίου «Βαβυλωνία» δόθηκε το 1879 από το σωματείο «Φιλόπτωχος Αδελφότης Αγιάσου», για την αντιμετώπιση των αναγκών των πυροπαθών κατοίκων που επλήγησαν από το «μεγάλο γιανγκίνι» της 15^ης Αυγούστου 1877. Ακολούθησαν πολλές άλλες, με αποτέλεσμα το ερασιτεχνικό θέατρο να γίνει παράδοση που συνεχίζεται ως τις μέρες μας.

Το Αναγνωστήριο, όπως ήταν φυσικό, προσαρμοζόταν στο πνεύμα και στο ρεπερτόριο της εποχής και παρουσίαζε ειδυλλιακά δράματα, τραγωδίες εθνικού περιεχομένου, μονόπρακτες κωμωδίες και άλλα παρόμοια. Στα πρώτα του βήματα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που υπάρχουν, παίχτηκαν «έργα φουστανέλας» των Σπ. Περεσιάδη, Νικ. Καρά, Ι. Βότσαρη, Μπάμπη Άννινου, Α. Πίστη, Δ. Μισιτζή, Νικ. Λάσκαρη, Κ. Πέρβελη και πιθανώς το έργο του Δημητρίου Βερναρδάκη «Μαρία Δοξαπατρή». Από τους σπουδαιότερους ερμηνευτές των έργων του Δ. Κορομηλά και του Σπ. Περεσιάδη ήταν ο Μιλτιάδης Σουσαμλής ή Χρόνης, που επιπλέον δίδαξε ερασιτεχνικά και σκηνοθέτησε θεατρικά έργα προς όφελος του Αναγνωστηρίου. Γι’ αυτό και του αποδόθηκαν τιμές μεγάλου ευεργέτη.

36_leykoma_3_003.jpg

Μετά την απελευθέρωση του νησιού συνεχίστηκαν οι ερασιτεχνικές θεατρικές παραστάσεις με έργα του ελληνικού και ξένου θεατρικού ρεπερτορίου.

Μετά την επανίδρυση του Αναγνωστηρίου (1952) έγιναν πολλές προσπάθειες για το θεατρικό εξοπλισμό. Αντικαταστάθηκαν τα παλιά σκηνικά που είχαν καταστραφεί εξαιτίας της χρήσης και συμπληρώθηκε το βεστιάριο. Παρουσιάστηκαν με επιτυχία αρκετά ελληνικά και ξένα έργα.

Οι Αγιασώτες όμως από νωρίς αισθάνθηκαν την ανάγκη να γράψουν θεατρικά έργα στο ντόπιο γλωσσικό τους ιδίωμα, με ηθογραφικό κυρίως περιεχόμενο. Έτσι, από τη σκηνή του Αναγνωστηρίου παρουσιάστηκαν έργα των παπά-Χριστόφα Κανιμά,  Στρατή Π. Αναστασέλη, Γιώργου Μουτζουρέλη, Αντώνη Μηνά.

Συμπληρωματικά αξίζει να αναφερθούν και τα δύο έργα του Γιάννη Χατζηνικολάου, «Το ταξίδι αναβάλλεται», και η τρίπρακτη ηθογραφική κωμωδία «Αγιασώτικη Βαβυλωνία», που παρουσιάστηκαν στη Μυτιλήνη, το πρώτο το 1938 από μαθητές της έβδομης τάξης της Νυχτερινής Σχολής, και το δεύτερο το 1954 από τον Ε.Φ.Ο. «Το Μπουρίνι» και το 1957 από σπουδαστές της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Μυτιλήνης.

57_leykoma_4_004.jpg

Στην Αγιάσο, χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες του Πάνου Πράτσου και των συνεργατών του, κυρίως του δάσκαλου Χριστόφα Χατζηπαναγιώτη, που εργάστηκε ως σκηνοθέτης και του κεραμιστή Χαράλαμπου Πανταζή που δούλεψε ως σκηνογράφος, οι ερασιτέχνες του Αναγνωστηρίου παρουσίασαν με εξαιρετική επιτυχία και οκτώ οπερέτες (κυρίως του Νικ. Χατζηαποστόλου) στο διάστημα 1958-1974. Όπως είναι γνωστό, η οπερέτα, το μικρό αυτό κωμικό μελόδραμα, παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες, γιατί εκτός από την πρόζα, υπάρχει η μουσική, ο χορός και το τραγούδι, που απαιτούν συντονισμό. Ο ηθοποιός, και πολύ περισσότερο ο ερασιτέχνης, πρέπει να είναι ταλαντούχος για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτού του θεατρικού είδους.

Από το 1994 το Αναγνωστήριο ανέβασε και λεσβιακές επιθεωρήσεις που γράφτηκαν στο αγιασώτικο γλωσσικό ιδίωμα από τον Αντώνη Μηνά.

74.jpg

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Συνάντησης Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου, στις οποίες συμμετέχει το Αναγνωστήριο, παρουσιάστηκαν τα έργα: «Αγία Σιών» ιστορικοθρησκευτικό του Αντώνη Μηνά (1999), «Του Νεκρού αδελφού», βασισμένο στην ομώνυμη παραλογή και στο «Βουρκόλακα» του Αργύρη Εφταλιώτη (2001), «Ιφιγένεια εν Μαύροις» του Δημήτρη Ψαθά (2003), «Μήδεια» του Μποστ (2007), «Ανδρομάχη ή τοπίο γυναίκας στο ύψος της νύχτας» του Άκη Δήμου (2011), «Μητριά πατρίδα» με υλικό κειμένων από το βιβλίο (συλλογικό έργο) «Ο δρόμος για την Ομόνοια» (2013), «Το κίτρινο σκυλί» με υλικό από το κείμενο του Μισέλ Φάις (2015) και «Το μεγάλο μας τσίρκο» του Ιάκωβου Καμπανέλη (2016).

Τέλος, από την Παιδική Θεατρική Σκηνή του Αναγνωστηρίου ανέβηκαν διασκευασμένες κωμωδίες του Αριστοφάνη και δραματοποιημένα παραμύθια.

Στα πλαίσια των θεατρικών του δραστηριοτήτων αναδείχτηκαν εκατοντάδες ερασιτε­χνών ηθοποιών, αλλά το κυριότερο και δεκάδες θεατρικών συγγραφέων, λογοτεχνών και σατιρογράφων, μερικοί εκ των οποίων ευτύχησαν σε πανελλαδική αναγνώριση και τιμήθη­καν και με λογοτεχνική σύνταξη.

Σήμερα λειτουργούν ερασιτεχνικό Θεατρική Ομάδα Ενηλίκων για ηθογραφίες και καρναβαλικές επιθεωρήσεις, Πειραματική Σκηνή Ενηλίκων και Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι για παιδιά.