Ναοί και εκκλησάκια

Μετά το σεργιάνι στα ξωκλήσια της Αγιάσου ας ρίξουμε μια ματιά και εντός… των τειχών της κωμοπόλεως. Θρησκευτικό κέντρο του νησιού εδώ και αιώνες ο Ιερός Ναός και αργότερα το Ιερό Προσκύνημα της Παναγιάς (Κοίμησης Θεοτόκου) δεσπόζει στο κάτω μέρος του χωριού. Δυο προσκυνήματα στην Παναγιά την Αγιασώτισσα ισοδυναμούσαν με ένα προσκύνημα στους Αγίους Τόπους !!! Το καμπαναριό του ναού πυργώνεται σαν τσομπάνος στη μέση του κοπαδιού. Τα σπίτια σαν φοβισμένα πρόβατα στοιβάζονται γύρω του, αναζητώντας προστασία. Ανεβαίνοντας στο Καμπούδι συναντάς τη δεύτερη μεγάλη εκκλησία της Αγιάσου, την Αγιά Τριάδα,  αντίγραφο της εκκλησίας της Παναγίας και άλλων τρίκλιτων βασιλικών του 18ου αιώνα. Δίπλα στο ονομαστό Αναγνωστήριο, μέσα σ ένα μικρό παράδεισο φωλιάζει η Αγιά Σωτήρα (Παρεκκλήσια Ζωοδόχου Πηγής και Αγάθωνος Εφεσίου), ο αφαλός του χωριού, αφού εδώ έφτιαξε τη σκήτη του ο ιερομόναχος Αγάθων ο Εφέσιος, που έφερε το 803 μ.Χ. από τα Ιεροσόλυμα την εικόνα της Παναγίας κι εδώ χτίστηκε το πρώτο μοναστήρι, γύρω από το οποίο αναπτύχθηκε διαχρονικά ο οικισμός. Ο κομψός Ταξιάρχης στο Σταυρί, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στη Φαμάκα, ο Άγιος Παντελεήμων στο Μαυριώτη και άλλα παρεκκλήσια πιστοποιούν τη μεγάλη θρησκευτική ιστορία του ορεινού κεφαλοχωριού της νότιας Λέσβου.