Ιστορία του ηλεκτροφωτισμού της Αγιάσου

Πριν το 1927 ο κοινοτικός φωτισμός της Αγιάσου γινόταν με φανάρια πετρελαίου που τοποθετούνταν στις γωνιές των δρόμων. Το άναμμα και το σβήσιμο των φαναριών γινόταν από έναν κοινοτικό υπάλληλο που τον έλεγαν Σπύρο Δούκα.

Το 1927 ο γιατρός Ευστράτιος Δούκαρος του Αλεξάνδρου αγόρασε μια εγγλέζικη πετρελαιομηχανή μάρκας Κάμπελ 45 ίππων με γεννήτρια και την εγκατέστησε στο δρόμο προς τον Απέσο, στην αποθήκη του Νικολάου Στεφανή, δίπλα στο σπίτι του Δημήτρη Καραμάνου. Τα σύρματα και οι μονωτήρες στηρίζονταν σε ξύλινους στύλους από καστανιά. Η διαλογή των στύλων γινόταν από το κτήμα του Στρατή Κυπρίου, συγγενή του Στρατή Δουκάρου, στη θέση Βάλανος. Λόγω όμως του μεγάλου θορύβου που έκανε η μηχανή, αναγκάστηκε να τη μεταφέρει στην αποθήκη του Χατζηπλή ή Κακλαμάνου, στο αδιέξοδο σοκάκι που οδηγούσε στο σπίτι του Χρίστου Χατζηκομνηνού ή Μπίλιας, στη θέση «Πολύμι» του χωριού μας. Αλλά ύστερα από χρόνια και πάλι τη μετέφερε από κει, εξαιτίας της φασαρίας που έκανε, και την εγκατέστησε μαζί με μια δεύτερη μηχανή μάρκας Ντόιτς σε οικόπεδο που αγόρασε από την Κοινότητα Αγιάσου έναντι του Νεκροταφείου.

0d.jpg

Μετά το θάνατο του γιατρού Ευστρατίου Αλ. Δουκάρου, το 1932, η επιχείρηση περιήλθε στην κόρη του Βάνα, σύζυγο του δικηγόρου Μυτιλήνης Στρατή Αλαμανέλη.

Εντωμεταξύ χτιζόταν στην «Περασιά» το κτίριο της Ηλεκτρομηχανής που τέλειωσε το Μάιο του 1936.

Το 1963 εξαγοράστηκε ο ηλεκτροφωτισμός Αγιάσου από τη ΔΕΗ και όλοι οι υπάλληλοι της επιχείρησης γίναμε υπάλληλοι της ΔΕΗ, η οποία εγκατέστησε τα δικά της μηχανήματα και άρχισε τη σταδιακή αντικατάσταση του δικτύου ηλεκτροφωτισμού στην ευρύτερη περιοχή της Αγιάσου.

Η αντικατάσταση του δικτύου ήταν τότε πολύ δύσκολη, γιατί δεν υπήρχε γερανός για το σήκωμα και την τοποθέτηση των στύλων μέσα στους λάκκους. Η δουλειά αυτή γινόταν από τους τεχνίτες με τα δίκρανα και απαιτούσε μεγάλη προσοχή για την αποφυγή δυστυχημάτων. Η τοποθέτηση μιας κολώνας της ΔΕΗ γινόταν βάσει σχεδίου μηχανικού. Οι εργάτες σήκωναν στον ώμο τους στύλους και τους μετέφεραν στα σημεία τοποθέτησης που είχαν προσημανθεί. Την ίδια δουλειά έκανε και το τρακτέρ. Άνοιγαν μετά τους λάκκους σε βάθος ανάλογο με το ύψος του στύλου που θα τοποθετούσαν. Μετά με τα δίκρανα σηκωνόταν και έμπαινε ο στύλος στο λάκκο. Έπρεπε να είναι σε κατακόρυφη θέση. Στη συνέχεια μπάζωναν το λάκκο με πέτρες και χώματα και αποκαθιστούσαν την πατωμένη που χαλούσαν.

Ύστερα οι τεχνίτες ανέβαιναν στους στύλους και περνούσαν τους μονωτήρες και τα καλώδια από χαλκό και αλουμίνιο, σύμφωνα με το σχέδιο του μηχανικού. Τα καλώδια που ένωναν δυο στύλους έπρεπε να κάνουν «κοιλιά», δηλαδή να μην είναι τελείως τεζαρισμένα.»

Η Ηλεκτρομηχανή σταμάτησε να λειτουργεί μετά την περίοδο της Επταετίας.

Το 1992, επί δημαρχίας Γιώργου Π. Παπαπορφυρίου, ο Δήμος Αγιάσου αγόρασε το κτίριο από τη ΔΕΗ έναντι του ποσού των 5.000.000 δρχ., με σκοπό να γίνει εκθετήριο παραδοσιακών τεχνών της Αγιάσου (κεραμικής, ξυλογλυπτικής, υφαντικής κλπ) – τουριστικό γραφείο και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων τη χειμερινή περίοδο.

Τις περιόδους 2003-2004 και 2009-2010, επί δημαρχίας Χρύσανθου Χρ. Χατζηπαναγιώτη, ο Δήμος Αγιάσου εκτέλεσε το έργο διαμόρφωσης του κτιρίου σε Εκθετήριο Ειδών Λαϊκής Τέχνης – Καρναβαλικό Μουσείο, που χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (συμβατικό ποσό 65.697,17 €), και από ίδιους πόρους του Δήμου έγιναν εργασίες επισκευής και στεγανοποίησής του. Τα εγκαίνια έγιναν τον Αύγουστο του 2010.

(Από συνέντευξη του Στρατή Παν. Τζίνη)