Παραδοσιακή κουζίνα

Χάχλις

Η χάχλα είναι μια μορφή τραχανά σε σχήμα βαρκούλας που συναντούμε αποκλειστικά στη Λέσβο. Ο τραχανάς είναι από τις πιο παλιές επεξεργασμένες τροφές της ανατολικής Μεσογείου. Έχει κοκκώδη μορφή και γίνεται από σιτάλευρο ή και σπασμένο σιτάρι, πλιγούρι ή σιμιγδάλι, βράζεται σε γάλα, γιαούρτι ή ξινόγαλα, ή με πολτοποιημένα λαχανικά ή μπαχάρια.

Παρότι συναντάται συχνά σε διηγήματα της ελληνικής λογοτεχνίας που αναφέρονται στη ζωή της υπαίθρου, αλλά και σε αφηγήσεις ξένων περιηγητών, γίνεται για πρώτη φορά εκτενής αναφορά του σε βιβλίο γαστρονομίας το 1943, στη Μαγειρική των περιστάσεων του Θέμου Ποταμιάνου, και μόλις τα τελευταία χρόνια ο ταπεινός τραχανάς μπήκε στη ζωή των αστικών νοικοκυριών και πρόσφατα στο menu της δημιουργικής κουζίνας με την ονομασία «τραχανότο»!

Οι χάχλες, όπως προαναφέραμε, παρασκευάζονται στη Λέσβο με γάλα και στάρι. Πλάθονται με τα χέρια. Πήραν το όνομά τους από το σχήμα τους, που μοιάζει με επίπεδα, οβάλ μικρά πιατάκια για κούπες του καφέ. Ψήνονται στα κάρβουνα, βουτιούνται σε κόκκινο γλυκό κρασί, αλλά τρώγονται και παραγεμισμένες με τυρί, ντομάτα και ρίγανη, ή με πάστα ελιάς. Όταν θρυμματιστούν, οι χάχλες βράζονται κανονικά όπως όλοι οι τραχανάδες. Λόγω του ότι ήταν εύκολα μεταφερόμενη τροφή την κατανάλωναν πολύ – και ακόμη μέχρι σήμερα – στην εξοχή, στη δουλειά και στο σχολείο.

Η θρεπτική αξία του τραχανά είναι πολύ μεγάλη, καθώς εκατό γραμμάρια τραχανά περιέχουν 11-15% περίπου πρωτεΐνες, 70% υδατάνθρακες, 4% λίπη και δίνουν 400 περί τις θερμίδες. Ο τραχανάς ήταν και είναι μια θρεπτικότατη τροφή και προσφερόταν ειδικά στους αρρώστους και παιδιά, ιδανική για εγκύους και γέροντες.

Σχεδόν κάθε χειμωνιάτικο βράδυ, σε κάθε σπίτι υπήρχε το ζεστό πιάτο της τραχανόσουπας. Συνήθως συνοδευόταν με ελιές, ψωμί και φέτα, ενώ άλλες φορές εμπλουτιζόταν με κοτόπουλο, κρέας ή ψάρι δίνοντας μία ξεχωριστή καταπληκτική γεύση και μυρωδιά!

Συνταγή Τραχανόσουπας