Δομημένο Περιβάλλον
Το δομημένο περιβάλλον του παραδοσιακού οικισμού Αγιάσου
Ο οικισμός Αγιάσου είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός με το από 19.10/13-11-1978 Π.Δ. (ΦΕΚ 594/Δ΄/13-11-1978). Αναπτύχθηκε με βάση έναν πρωταρχικό άξονα. Ο χαρακτήρας του είναι αστικός (συνεχές οικοδομικό σύστημα) και οι αυλές λείπουν τελείως ή είναι ελάχιστες. Ο οικισμός αναπτύσσεται γύρω από την εκκλησία της Παναγίας σε σχήμα χωνιού. Τα κυριότερα παραδοσιακά οικοδομικά υλικά είναι η πέτρα και το ξύλο, που προέρχονται είτε από ντόπιες πηγές είτε από τη Μικρασία. Το παραδοσιακό σπίτι, συνήθως, είναι διώροφο και περιστοιχισμένο από βοηθητικά κτίσματα μέσα σε μια μικρή αυλή, έτσι που το σύνολο να αποτελεί μια κλειστή προς το δρόμο μονάδα.
Άρχισαν οι εργασίες στο Αναγνωστήριο και ο καθαρισμός του χωριού – Συγκινητική η αλληλεγγύη του κόσμου!
Συνεργείο που μίσθωσε η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου ξεκίνησε από το πρωί τις εργασίες στο κατεστραμμένο θέατρο του Αναγνωστηρίου. Εργάτες μέσα σε καλάθι γερανού άρχισαν να κόβουν τα εναπομείναντα τμήματα της σκεπής που κρέμονται ακόμα, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος να συμπαρασύρουν, καταρρέοντας μόνα τους, τμήματα του τοίχου της Βιβλιοθήκης και της Σκηνής.
Άνοιξε, πόρτα μ’, άνοιξε χρυσοπερατωμένη…
Άνοιξε, πόρτα μ’, άνοιξε χρυσοπερατωμένη,
που σε χρυσοπεράτωσε πέρδικα πλουμισμένη… (χριστουγεννιάτικο κάλαντο)
Οι παλιές πόρτες των σπιτιών της Αγιάσου ήταν ξύλινες, από καστανιά ή καρυδιά που αφθονούν στην περιοχή, δίφυλλες και ιδιαίτερα επιμελημένες.
Το φθινοπωρινό πεντάφυλλο!
Είναι εντυπωσιακά όμορφο το πεντάφυλλο αυτή την εποχή. Βάζει στην γκαρνταρόμπα του το βαθυπράσινο φόρεμα του καλοκαιριού και φορά το εκθαμβωτικό κόκκινο του φθινοπώρου.
Λιθόστρωτα (η ακαταμάχητη γοητεία της άσπρης πέτρας)
Οι δρόμοι της Αγιάσου καλύπτονται με λιθόστρωτο (άσπρη πέτρα) που λέγεται ντουσεμές. Τις τελευταίες δεκαετίες καθιερώθηκε η χρήση κυβόλιθων των Μυστεγνών (παβέδων). Οι μέθοδοι κατασκευής δείχνουν πολλές ομοιότητες με τη Βόρεια Ελλάδα, τη Θράκη και τη Μικρά Ασία. Στην Αγιάσο διατηρούνται ακόμα σχεδόν αναλλοίωτοι στο διάβα του χρόνου πολλοί χορταριασμένοι ντουσεμέδες (πατουμένις), ιδιαίτερα στη γραφικότατη και πολυτραγουδισμένη συνοικία της Μπουτζαλιάς.
Κοινόχρηστες βρύσες: To λάλον ύδωρ της ζωοδότρας πηγής!
Οι κοινόχρηστες βρύσες ικανοποιούσαν παλιότερα μια αδήριτη κοινωνική ανάγκη. Με την πάροδο του χρόνου όμως, αφενός η κατασκευή των υδρευτικών δικτύων και η θέσπιση φορολόγησης των δημοτών για την παροχή των ανταποδοτικών δημοτικών υπηρεσιών και αφετέρου η όξυνση του προβλήματος της λειψυδρίας λόγω περιβαλλοντικών αλλαγών και υπερκατανάλωσης, σταδιακά επέβαλαν την κατάργησή τους μέσα στα όρια του οικισμού. Λίγες πια μένουν για να θυμίζουν τις παλιές ανεπίστροφες εποχές.