Ξυλογλυπτική

Η παράδοση της ξυλογλυπτικής πρέπει να ξεκινάει από τις τεχνίτες που έφτιαξαν το ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας της Παναγίας το 1812. Ήταν Έλληνες της Μικράς Ασίας και οι βοηθοί τους πανέξυπνοι Αγιασώτες που κληρονόμησαν την τέχνη τους.

Οι οικογένειες των σεντουκάδων ονομάστηκαν έτσι, γιατί κάποια μέλη τους έφτιαχναν πολύ καλά σεντούκια. Παρά πολλά σπίτια στην Αγιάσο έχουν παλιά έπιπλα (κυρίως σεντούκια) διακοσμημένα με ξυλόγλυπτα σχέδια.

Ιδιαίτερα ανεπτυγμένη είναι η παραδοσιακή τέχνη της ξυλοτεχνίας σε ξύλο ελιάς και καρυδιάς. Οι επιρροές από τη βυζαντινή τέχνη και το Μικρασιατικό Ελληνισμό την αναδεικνύουν σε ξεχωριστή τεχνοτροπία της εποχής, με ιδιαίτερη απήχηση σε όλο το νησί και στους εμπορικούς συνδέσμους του. Ξακουστές είναι οι αγιασώτικες σκαλιστές εικόνες αλλά και τα σκαλιστικά έπιπλα δουλεμένα στο χέρι με ιδιαίτερο μεράκι από έμπειρους τεχνίτες.

Τα χρόνια του μεσοπολέμου οι τελευταίοι μάστορες χάνονται, γιατί η κακή οικονομική κατάσταση στη χώρα δεν επέτρεπε να υπάρχει ζήτηση σε τέτοια είδη.

Από το 1949 και μετά ο Δημήτρης Καμαρός, που είχε παππού ξυλογλύπτη και πατέρα υλοτόμο, στήνει ένα μικρό εργαστήριο και ασχολείται με την κατασκευή επίπλων, σε τμήματα των οποίων ενσωματώνει παραδοσιακά ξυλόγλυπτα σχέδια, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί τη δική του ξεχωριστή γραφή. Η φήμη του ξεπερνά τα όρια του νησιού και τα έπιπλά του ταξιδεύουν σ’ όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό κάνοντας σχεδόν το γύρο του κόσμου.

Κοντά του μαθήτευσαν οι περισσότεροι σημερινοί νέοι σκαλιστάδες, καθένας από τους οποίους ανέπτυξε τη δική του προσωπικότητα και τεχνοτροπία. Στο “μαθητικό” δυναμικό του Δ. Καμαρού δεν ανήκει ο Προκόπης Σκοπελίτης, ο κατ’ εξοχήν τεχνίτης σκαλιστών εικόνων, που είναι αυτοδίδακτος, όπως και μερικοί νεώτεροι ξυλογλύπτες που δημιουργούν δικές τους σχολές.

Όλα τα ξυλόγλυπτα (σεντούκια, γραφεία, τραπέζια, καρέκλες, κρεβατοκάμαρες, σκρίνια, σεκρετέρ, καθρέφτες, εικόνες κ.λ.π.) είναι χειροποίητα, άρτια τεχνικά, και δεν είναι λίγοι εκείνοι που επισκέπτονται την Αγιάσο ειδικά για να παραγγείλουν σκαλιστά χειροποίητα έπιπλα.